Tháng Tám mùa thu lịch sử đang về trên quê hương đất nước. Mùa thu có cái gì đó như là “định mệnh” với đất nước, với quê hương.
Hà Giang từ trên cao
Nhớ lại cách đây 66 năm, ngày 19 tháng Tám, mùa thu năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ, chúng ta đã làm nên cuộc Tổng khởi nghĩa cướp chính quyền từ tay thực dân Pháp xâm lược và phong kiến, giành lại độc lâp, tự do cho nước nhà, mở ra một kỷ nguyên mới đưa nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến dưới ách đô hộ gần 80 năm của thực dân Pháp, trở thành một nước độc lập, tự do, đi lên xây dựng CNXH. Người dân từ kiếp đời nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh tương lai của mình .
Trở lại với lịch sử, trong thời kỳ đô hộ của phong kiến phương Bắc kéo dài nghìn năm, khu vực ʜà Gɨang vẫn nằm trong địa phận huyện Tây Vu thuộc quận Giao Chỉ.
Vẻ đẹp ấn tượng của cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang
Từ năm 1075 (đời nhà Lý). Miền đất Hà Giang lúc đó thuộc về châu Bình Nguyên.
Cột cờ Lũng Cú
Vào đầu đời Trần, khu vực Hà Giang, Tuyên Quang lúc đó gọi là châu Tuyên Quang thuộc lộ Quốc Oai. Năm 1397 đổi thành trấn Tuyên Quang.
Khu trại lính An Nam
Địa danh này lần đầu tiên được nhắc đến trong bài minh khắc trên chuông chùa Sùng Khánh (xã Đạo Đức, Vị Xuyên), được đúc nhân dịp trùng tu chùa vào đầu thời Vua Lê Dụ Tông, năm Ất Dậu 1707.
Dinh thự vua Mèo có tuổi đời hơn trăm năm
Năm Minh Mệnh thứ 16 (năm 1835), nhà Nguyễn bỏ châu Bảo Lạc, chia làm hai huyện: Vĩnh Điện (khoảng Bắc Mê, Yên Minh và một phần Quản Bạ ngày nay và huyện Để Định (khoảng huyện Bảo Lạc, Cao Bằng và một phần Đồng Văn, Mèo Vạc ngày nay). Lấy sông Lô phân giới để chia châu Vị Xuyên thành hai đơn vị hành chính mới: Khu vực phía hữu ngạn sông Lô được gọi là huyện Vĩnh Tuy, còn phía tả ngạn sông Lô là huyện Vị Xuyên.
Cột cờ Lũng Cú
Năm Thiệu Trị thứ hai (năm 1842), triều đình nhà Nguyễn chia Tuyên Quang làm ba hạt: ʜà Gɨang, Bắc Quang, Tuyên Quang. Hạt Hà Giang có một phủ là Tương Yên với bốn huyện : Vị Xuyên, Vĩnh Tuy, Vĩnh Điện, Để Định.
Sông Lô ngày xưa (Nhân’s blog)
Năm Thiệu Trị thứ tư (năm 1844), nhà Vua lại phê chuẩn cho các huyện châu thuộc tỉnh hạt biên giới phía Bắc, Tây Bắc, trong đó có Hà Giang, “vẫn theo như cũ đặt chức thổ quan”. Đến đời Tự Đức thì chế độ “thổ quan” bị bãi bỏ trên phạm vi cả nước.
Khách sạn Riviere Claire (Sông Lô) (Nhân’s blog)
Năm 1858, sau khi đánh chiếm hầu hết các tỉnh Nam Kỳ, Bắc Kỳ
Từ năm 1881, đội quân Pháp do trung uý Sansarich chỉ huy, tìm cách lên ʜà Gɨang, nhưng chúng đã bị đồng bào dân tộc Tày ở Bắc Quang chống lại. Và phải đến năm 1887 thực dân Pháp mới căn bản chiếm được Hà Giang.
Giữa lòng thị xã núi Cấm nổi lên như một kỳ quan thiên nhiên kỳ vĩ. Dưới chân núi là những phố phường đông đúc dân cư làm ăn sầm uất.(Nhân’s blog)
Năm 1891 theo Quyết định của toàn quyền Đông Dương, tỉnh Hà Giang gồm phủ Tương Yên và huyện Vĩnh Tuy (tỉnh Tuyên Quang). Đến năm 1893 trong dịp cải tổ các quân khu, nơi đây trở thành trung tâm của một quân khu và cùng với Tuyên Quang hợp thành Đạo quan binh thứ3 (Quân khu 3).
Cao nguyên đá Đồng Văn
Đến ngày 17.9.1895 Toàn quyền Đông Dương lại ra Quyết định số1432 chia khu quân sự thư ba thành 3 tỉnh: Tuyên Quang, Bắc Quang và Hà Giang. Tỉnh ʜà Gɨang bao gồm huyện Vị Xuyên, trừ tổng Phú Đoan và Bằng Hành, cộng thêm các tổng Phương Độ và tương yên. Và đến ngày 28.4.1904, Toàn quyền Đông Dương lại ra quyết định sát nhập tỉnh Bắc Quang và tỉnh Hà Giang thành Đạo quan binh ba ʜà Gɨang.
Người Mán ở Hà Giang (Nhân’s blog)
Dân tộc Hà Giang cũng như các tỉnh trong cả nước cuộc sống lầm than, kiếp người mà như trâu ngựa, đói rét, bệnh tật, sưu cao thuế nặng… Ruộng, đất hầu hết rơi vào tay bọn phong kiến, địa chủ, thổ ty…
Chỉ sau 14 năm khi thực dân Pháp đặt chân chiếm được mảnh đất ʜà Gɨang năm 1887, năm 1901 hai thủ lĩnh của đồng bào Dao là Triệu Tiến Kiên và Triệu Tài lộc, người khe Đỏ, xã Vĩ Thượng, châu Bắc Quang đã lãnh đạo nhân dân đứng dậy đánh Pháp… Năm 1909 đồng bào Mông ở đây và một số vùng ở tỉnh Cao Bằng, Tuyên Quangđã tập hợp thành lực lượng tấn công Pháp ở nhiều nơi…
Hình ảnh khu chợ phía trước Dinh thống xứ Hà Giang (Nhân’s blog)
Đặc biệt là cuộc khởi nghĩa của Sùng Mí Chảng, dân tộc Mông, Đồng Văn năm 1911 đã lãnh đạo nhân dân các dân tộc vùng cao và tập hợp được cả đồng bào Mông bên kia biên giới nổi dậy đánh Pháp cho đến năm 1917, gây cho thực dân Pháp rất nhiều thiệt hại… Các cuộc khởi nghĩa của đồng bào các dân tộc ʜà Gɨang tuy thất bại nhưng đã tô thắm thêm truyền thống anh hùng, bất khuất, kiên trung , thể hiện lòng yêu nước, không cam chụi làm nô lệ của nhân dân ta.
Lính Pháp và mấy người dân trước một miếu thờ (Nhân’s blog)
Ngay từ cuối những năm 30 và đầu những năm 40 của thế kỷ XX, trong bối cảnh bị thực dân Pháp đàn áp điên cuồng phong trào cách mạng, săn lùng các chiến sĩ cộng sản khắp nơi… Nhưng ở Hà giang đã có những đảng viên của Đảng Cộng sản đến xây dựng phong trào cách mạng như ở Bắc Mê, Hùng An, Bắc Quang, Vị Xuyên…Mặc dù ʜà Gɨang giành chính quyền cách mạng có muộn so với cả nước
Đèo Mã Pì Lèng tại Hà Giang (Nguồn ảnh – PYS Travel)
Trải qua hai cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp, kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, cùng với cả nước, đồng bào các dân tộc ʜà Gɨang một lòng một dạ đoàn kết, kiên trung, vừa cần cù lao động sáng tạo xây dựng quê hương, vừa nhận rõ trách nhiệm lớn lao đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, đã cử hàng ngàn người con ưu tú các dân tộc, đưa hàng chục vạn tấn lương thực, thực phẩm…
Cánh đồng hoa Tam Giác Mạch ở Đồng Văn
Đóng góp hàng triệu triệu này công… ra chiến trường, phục vụ chiến đấu… góp phần to lớn làm nên thắng lời vĩ đại của dân tộc ta trong lịch sử chống giặc ngoại xâm. Đồng thời đóng góp quan trọng vào công cuộc bảo vệ toàn vẹn biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Núi đôi Quản Bạ theo truyền thuyết là đôi bầu sữa của một nàng tiên để lại nuôi con. Ảnh sưu tầm
Những nấc thang vàng rực của ruộng bậc thang Hoàng Su Phì mùa lúa chín. Ảnh sưu tầm
Duy Phan – 30/10/2020
Bài viết được tham khảo:
Các điểm du lịch ở Hà Giang – 11 hùng quan bạn đã biết?
Kinh nghiệm du lịch Đồng Văn Hà Giang: Lịch trình, Chi phí, Ăn chơi
Ngày Xưa bên Sông Lô – Hà Giang
Hà Giang mảnh đất cổ xưa – “phên dậu” vững vàng nơi cực Bắc
Hà Giang