Em vừa đọc được câu chuyện đầy tính nhân văn đằng sau những lọ vắc xin AstraZeneca được sử dụng rất phổ biến tại nước ta trên báo Thanh Niên. Hóa ra ‘mẹ đẻ’ của loại vắc xin này là bà mẹ 3 con người Anh, đã từ chối cơ hội kiếm hàng triệu USD để giúp các nước nghèo mua vắc xin này với giá rẻ, chỉ 3 USD/ liều. Thật cảm động các mẹ ạ.
Theo thông tin trên báo Thanh Niên, vào ngày 23/11/2020, Đại học Oxford và đối tác AstraZeneca công bố thông tin quan trọng với thế giới: vắc xin ngừa nCoV do họ hợp tác sản xuất có hiệu quả từ 70-90%. Gần 8 tháng sau, tính đến ngày 16/8, vắc xin của Oxford/AstraZeneca đã được 121 quốc gia và vùng lãnh thổ cho phép sử dụng.
Khác với các loại vắc xin ngừa nCoV khác do Pfizer và Moderna sản xuất đang được bán với giá gần 20 USD/liều, vắc xin của Oxford/ AstraZeneca chỉ có giá chưa đến 3 USD/liều. Công ty AstraZeneca cũng hứa sẽ không thu lợi khi đại dịch đang diễn ra, giúp các nước đang phát triển và nước nghèo có thể tiếp cận vắc xin.
Vắc xin nCoV của Oxford/AstraZeneca hiện được bán với giá “phi lợi nhuận” – Ảnh: TNO
Ít ai biết rằng người đứng sau thành công của vắc xin Oxford/AstraZeneca và giúp các liều tiêm được bán với giá rẻ là một người mẹ 3 con tên là Sarah Gilbert. Bà hiện là giáo sư về vắc xin tại Viện Jenner của Đại học Oxford.
Bà Gilbert sinh vào tháng 4/1962 tại Anh. Cha bà làm việc trong lĩnh vực kinh doanh giày và mẹ bà là một giáo viên. Bà Gilbert lấy bằng cử nhân ngành sinh học tại Đại học East Anglia rồi tiếp tục học tiến sĩ hóa sinh chuyên ngành di truyền học tại Đại học Hull.
Sau khi hoàn thành chương trình tiến sĩ, bà làm việc tại trung tâm nghiên cứu bia và tập trung vào cách kiểm soát men bia rồi mới chuyển sang làm việc trong lĩnh vực liên quan đến sức khỏe con người.
Bà Gilbert chưa từng có ý định trở thành một chuyên gia về vắc xin. Tuy vậy, vào giữa những năm 1990, bà nghiên cứu về bệnh sốt rét tại Đại học Oxford. Cơ duyên này đã dẫn đến việc bà Gilbert bắt đầu nghiên cứu vắc xin sốt rét với giáo sư Adrian Hill, Giám đốc Viện Jenner.
Sarah Gilbert, giáo sư về vắc xin tại Viện Jenner của Đại học Oxford
Sự nghiệp khoa học của bà Gilbert gián đoạn vào năm 1998, khi bà sinh ba, 2 gái và một trai. “Tiền đưa chúng đi nhà trẻ còn nhiều hơn thu nhập của tôi lúc đó”, bà Gilbert chia sẻ. Vì vậy, chồng bà, nhà khoa học Rob Blundell, đã hy sinh sự nghiệp để chăm sóc con cái.
Sau khi quay lại Oxford, Tiến sĩ Gilbert thăng tiến nhanh chóng. Bà trở thành giáo sư tại Viện Jenner danh giá của Đại học Oxford. Nhà khoa học này cũng thành lập nhóm nghiên cứu riêng để nỗ lực tạo ra một loại vắc xin có hiệu quả với mọi chủng virus cúm. Khi dịch MERS-CoV (hội chứng hô hấp Trung Đông) bùng phát, bà Gilbert đến Ả Rập Xê Út để phát triển một loại vắc xin cho loại virus corona này.
Tuy nhiên, vắc xin MERS chỉ mới thử nghiệm lần thứ hai thì đại dịch nCoV xuất hiện vào đầu năm 2020 ở Trung Quốc. Bà Gilbert nhanh chóng nhận ra rằng mình có thể tạo ra vắc xin nCoV tương tự cách đã làm với MERS. Chỉ trong một tuần sau khi các nhà khoa học Trung Quốc công bố cấu trúc di truyền của loại virus mới, bà Gilbert và các cộng sự đã thiết kế xong vắc xin nCoV.
Bà Gilbert và người cộng sự, giáo sư Adrian Hill – Ảnh: TNO
Tình hình khẩn cấp trong bối cảnh đại dịch nCoV hoành hành khắp thế giới khiến bà Gilbert phải làm việc khẩn trương cả ngày lẫn đêm. Các con của bà Gilbert cũng thể hiện sự ủng hộ mẹ bằng cách tình nguyện tham gia thử nghiệm vắc xin Oxford/AstraZeneca. Thử nghiệm đạt kết quả tốt, bà Gilbert và nhóm của mình đứng trước cơ hội kiếm hàng triệu USD. Tuy vậy, bà Gilbert chọn từ bỏ bằng sáng chế vắc xin để có thể cứu sống hàng chục triệu người trên thế giới.
Nhân viên y tế tiêm vắc xin AstraZeneca tại TP.HCM – Ảnh: TTO
“Ngay từ đầu, chúng tôi coi đây là một cuộc chạy đua với virus chứ không phải một cuộc chạy đua với các nhà phát triển vắc xin khác. Chúng tôi là trường đại học và chúng tôi không làm việc này để kiếm tiền”, bà Gilber chia sẻ.
“Là người đã phát minh ra loại vắc xin này, tôi có thể kiếm được một khoản lợi nhuận khổng lồ. Nhưng tôi từ chối nhận bằng sáng chế vắc xin. Tôi không muốn độc quyền sáng chế vì tôi muốn chia sẻ công nghệ này để mọi người có thể sản xuất vắc xin”, bà Gilbert tâm sự.
Nhóm nghiên cứu của Oxford đã đạt được thỏa thuận phát triển, sản xuất và phân phối vắc xin trên toàn cầu với công ty dược Anh/Thụy Điển AstraZeneca. Theo mong muốn của bà Gilbert, AstraZeneca cam kết không thu lợi nhuận từ vắc xin nCoV trong đại dịch. Và giá vắc xin này vẫn sẽ được giữ nguyên với các nước đang phát triển, kể cả khi đại dịch kết thúc. Tinh thần nhân văn tuyệt vời của bà Gilbert đã giúp các nước nghèo có thêm công cụ để chống lại đại dịch này.
Đọc thông tin mà em không khỏi ngưỡng mộ một nhà khoa học lớn của thế giới, có một trái tim nhân hậu hướng đến hàng triệu người đang khốn đốn vì đại dịch trên khắp thế giới. Mong rằng những liều vắc xin sẽ sớm khống chế được dịch bệnh trên toàn cầu, đưa con người về với cuộc sống bình thường như trước kia.
Nguồn: TNO
Xem link gốc tại đây: thanhnien.vn/the-gioi/nha-khoa-hoc-giup-cac-nuoc-mua-vac-xin-astrazeneca-gia-re-1439841.html
https://www.webtretho .com/f/cung-wtt-day-lui-covid19/ly-do-vac-xin-astrazeneca-co-gia-re-nha-khoa-hoc-tu-choi-bang-sang-che-trieu-do-vi-cong-dong