“Khúc Thụy Du” là bài hát được nhạc sĩ Anh Bằng sáng tác phổ từ bài thơ cùng tên dài 100 câu của nhà thơ Du Tử Lê.
Bài thơ được ra đời năm 1968 khi ấy Du Tử Lê còn sống tại HCM, khi bài thơ được in trên tạp chí đã bị lược bớt vì quá dài. Trong sự nghiệp sáng tác của ông đã có hơn 300 bài thơ được phổ nhạc. Trong đó “Khúc Thụy Du” là nổi tiếng nhất.
Bài thơ là kỉ niệm về tình yêu của ông và cô sinh viên ngành dược. Tên bài thơ được ông lấy từ tên đệm “Thụy” của cô ấy kết hợp với chữ “Du” trong bút danh của mình.
“như con chim bói cá
trên cọc nhọn trăm năm
tôi tìm đời đánh mất
trong vụng nước cuộc đời
như con chim bói cá
tôi thường ngừng cánh bay
ngước nhìn lên huyệt lộ
bầy quạ rỉa xác người
(của tươi đời nhượng lại)
bữa ăn nào ngon hơn
làm sao tôi nói được”
Ít ai biết phía sau bài hát trữ tình ca ngợi về tình yêu đôi lứa lại được phổ từ bài thơ mang đầy sự u ám, gợi sự chết chóc. Sinh ra trong thời chiến tranh, ông đã phải chứng kiến cảnh lầm than của dân tộc nên thường mang nặng những suy tư trĩu nặng về cuộc đời.
“vì sao mình yêu nhau
vì sao môi anh nóng
vì sao tay anh lạnh
vì sao thân anh rung
vì sao chân không vững
vì sao anh van em…
Thụy ơi và Thụy ơi
không còn gì có nghĩa
ngoài tình anh tình em
đã ướt đầm thân thể”
Những câu hỏi liên tiếp được đặt ra nhưng lại không có câu trả lời. Thể hiện khát khao cháy bỏng về tình yêu đôi lứa giữa những cuộc đời đầy bất an.
Trong ca khúc, nhạc sĩ Anh Bằng chỉ lọc 1 số câu trong đoạn 2 và sáng tạo thêm để hoàn thiện 1 bản tình ca chỉ có những hình ảnh đẹp và lãng mạn.
Anh là chim bói cá
Em là bóng trăng ngà
Chỉ cách một mặt hồ
Mà muôn trùng chia xa
Tác giả ví mình như loài chim bói cá thường ngao du muôn phương , còn em là bóng trăng ngà một tháng chỉ xuất hiện 2 lần nhằm khẳng định chúng ta chỉ có duyên gặp nhau, nhưng lại không có nợ để được ở bên nhau
Hãy nói về cuộc đời
Tình yêu như lưỡi dao
Tình yêu như mũi nhọn
Êm ái và ngọt ngào.
Dù cho tình yêu như lưỡi dao, mũi nhọn có thể gây nguy hiểm, tổn thương cho con người nhưng sao ta vẫn cứ lao vào và rồi ta nhận ra dù đau đớn nhưng lại ngọt ngào và êm ái.
Được viết theo nhịp 3/4 giai điệu chậm rãi và sâu lắng kết hợp với giọng nam trầm ấm của ca sĩ Tuấn Ngọc làm người nghe đặt dấu chấm hỏi về thân phận con người, những điều được mất trong cuộc sống này, sự mong manh, hữu hạn trong tình yêu.
Phù Sa
06/11/2020