Đường về đêm nay vắng tanh, rạt rào hạt mưa rớt nhanh
Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi, mưa chẳng yêu kiếp sống mong manh
Lầy lội qua muôn lối quanh, gập ghềnh đường đê tối tăm
Ngập ngừng dừng bên mái tranh nghe trẻ thơ thức giấc bùi ngùi.
Khi còn ở Rạch Giá cuộc sống của gia đình nhạc sĩ Lam Phương gặp rất nhiều khó khăn nên năm 10 tuổi ông đã phải một mình khăn gói lên Sài Gòn kiếm sống để lại mẹ và các em nhỏ dưới quê. Ông có xin ở nhờ nhà của một người dì họ xa ở Tân Định. Khi cuộc sống dần ổn định ông về quê đón mẹ và các em lên Sài Gòn, cả gia đình thuê một căn nhà chật hẹp, tồi tàn trong 1 con hẻm lầy tội, tối tăm ở khu Đa Kao.
“Thương cho kiếp sống tha hương thân gầy gò gởi cho gió sương” thương cho thân phận nghèo hèn, cuộc sống khó khăn thiếu trước hụt sau. Những con mưa nặng hạt bắt đầu trút xuống Sài Gòn, Khu Đa Kao là khu phải hứng chịu những trận ngập úng, khu nhà ông thuê nằm sát bờ kênh Nhiêu Lộc, nên nước dâng mấp mé lên nhà, khi về đến nhà ông thấy mẹ mình đang loay hoay hứng nước mưa, thương cho má và cũng cảm thấy quá tủi thân cho cảnh cơ cực của gia đình nên tác giả đã sáng tác bài hát “Kiếp nghèo”vào một buổi tối trời mưa năm 1954.
“Trời cao có thấu cúi xin người ban phước cho đời con
Một mái tranh yêu, một khối tình chung thủy không hề phai
Và một ngày mai mưa không nghe tiếng khóc trong đêm dài
Đây cả nỗi niềm biết ngày nào ai thấu cho lòng ai”.
Bài hát thể hiện rất rõ sự than oán của tác giả thương phận đời cơ cực, tha hương cầu thực nơi xứ người nhưng không được như mong ước, cuộc đời quẩn quanh với chữ nghèo. Ca từ giản dị nhưng xoáy vào lòng người làm cho người nghe đồng cảm với tâm sự của tác giả, nhất là những người đang sống xa quê hương, đang phải tất bật mưu sinh chốn phồn hoa đô thị góp nhặt từng đồng để phụ giúp gia đình trang trải cuộc sống
Sau 1 tuần chỉnh sửa và hoàn thành, tác phẩm được Nhà xuất bản Tinh Hoa ra mắt công chúng. Ca khúc “Kiếp nghèo” đã gây được tiếng vang lớn. Nhờ giọng ca vàng Thanh Thúy đã đưa tác phẩm phủ khắp Sài Gòn thông qua sóng phát thanh và đĩa nhựa của hãng Shotguns, tiếp nối đàn chị ca sĩ Thanh Tuyền lại một lần nữa thể hiện ca khúc này trở thành một trong những bài hát tịnh hành nhất vào thập niên 60.
Nhờ vào bài hát “Kiếp nghèo” mà nhạc sĩ Lam Phương đã hoàn thành được chữ hiếu của người con đối với mẹ, hoàn thành nghĩa vụ của 1 người anh đối với các em, ông đã mua được một ngôi nhà khang trang cho cả gia đình sinh sống tại khu Lữ Gia.
Phù Sa
28/10/2020