Nhạc sĩ Hoàng Trọng nổi tiếng với biệt danh “ông vua tango” trong giới Tân nhạc Việt Nam, nhưng với “Ngàn thu áo tím” ông lại lấn sân sang thể loại Valse nhẹ nhàng, lãng mạng với không gian mang sắc màu tím thơ mộng.
Được biết bài hát “Ngàn thu áo tím” được nhạc sĩ Hoàng Trọng sáng tác phần nhạc, còn phần lời là của nhà thơ Vĩnh Phúc. Không ai biết nhà thơ Vĩnh Phúc là ai, nhưng có 1 tài liệu liên kết thông như sau : Ngày xưa nhạc sĩ Hoàng Trọng và nhà thơ Lưu Văn Mão thường xuyên gặp nhau để đàm đạo, có thể nói hai người như hai người bạn tri kỉ vậy.
Nhà thơ Lưu Văn Mão vừa là mục sư và cũng vừa là nhà thơ nổi tiếng thời bấy giờ. Ông có cô con gái tên là Lưu Thị Vĩnh Phúc sinh năm 1937, cô cũng có vài bài thơ tự mình sáng tác. Vậy có thể nói phần lời của bài hát “Ngàn thu áo tím” có lẽ là do cô Lưu Thị Vĩnh Phúc viết.
Ngày xưa xa xôi em rất yêu màu tím
Ngày xưa vô tư em sống trong trìu mến
Chiều xuống áo tím thường thướt tha
Bước trên đường gấm hoa
Ngắm mây chiều lướt xa
Từ khi yêu anh, anh bắt xa màu tím
Sầu thương cho em mơ ước chưa kịp đến
Trời đã rét mướt cùng gió mưa
Khóc anh chiều tiễn đưa
Thế thôi tàn giấc mơ…
Mở đầu ca khúc tác giả đã giới thiệu cô nữ sinh sống trong sự vô tư trìu mến, cô rất yêu màu tím. Những chiều tan trường sắc tím thướt tha trong tà áo dài bước trên con đường làm dấy lên rung cảm trong tâm hồn chàng nghệ sĩ.
Màu tím là màu của sự thủy chung, mơ mộng nhưng cũng biểu trưng cho chia ly, u buồn. Bởi vậy nên khi quen nhau “anh bắt xa màu tím”. Nhưng tình yêu đó vui được bao lâu thì lại nhận những buồn rầu, như lời dự báo cho tình yêu với màu tím.
Anh xa xôi bóng mưa giăng mờ lối
Anh xa xôi áo bay trong chiều rơi
Anh xa xôi áo ôm tim lẻ loi
Tím lên khung trời nhớ nhung đầy vơi
Mưa rơi rơi bóng anh như làn khói
Mưa rơi rơi bóng anh xa ngàn khơi
Mưa rơi rơi có hay chăng lòng tôi
Có hay bao giờ bóng người yêu tới
Cụm từ “anh xa xôi” và “mưa rơi rơi” được lặp lại nhiều lần trong đoạn này càng nhấn mạnh sự u buồn của ngày ly biệt. Màu tím dường như giăng kín khung trời trong ngày chia tay ấy, bóng anh dần xa trong làn khói chỉ còn em đứng đây nhìn hình bóng ấy xa ngàn khơi. Chẳng có lời hứa hẹn khi nào anh sẽ quay trở về để em nuôi niềm hy vọng dù chỉ là mong manh.
Từ khi xa anh em vẫn yêu và nhớ
Mà sao anh đi đi mãi không về nữa
Một bóng áo tím buồn ngẩn ngơ
Khóc trong chiều gió mưa
Khóc thương hình bóng xưaNgàn thu mưa rơi trên áo em màu tím
Ngàn thu đau thương vương áo em màu tím
Nhuộm tím những chuỗi ngày vắng nhau
Tháng năm càng lướt mauBiết bao giờ thấy nhau.Người em gái nhỏ vẫn luôn chung thủy với màu tím, chung thủy tình yêu với anh. Dù cho anh đi chưa biết khi nào quay trở lại, chẳng có lời hứa hẹn nào nhưng em vẫn chờ đợi. “Áo tím buồn ngẩn ngơ khóc thương hình bóng xưa trong chiều gió mưa”.
Phù Sa
16/11/2020