Một chiều đầu đông, giữa cái không khí dịu lạnh của trời Sài Gòn làm nhớ đến một ca khúc rất sôi động nhưng lời nhạc lại buồn vô cùng. Đó là ca khúc “Sầu Đông ” của nhạc sĩ Khánh Băng. Nghe cái tên thôi là đã biết là buồn rồi, nhưng lại khiến biết bao người nghe cảm thấy thích thú.
Có một người nhạc sĩ chuyên sáng tác các ca khúc sôi động được rất nhiều khán giả biết đến. Đó chính là nhạc sĩ Khánh Băng. Tên thật của ông là Phạm Văn Minh (1935-2005), ông sinh ra tại Tam Thắng, Vũng Tàu. Năm 1949 ông lên Sài Gòn học trung học tại trường Huỳnh Khương Ninh.
Nhờ sự giúp đỡ của nhạc sĩ Võ Đức Thu, ông đã thi đậu và vào làm tại Đài Phát Thanh Sài Gòn với vai trò là nhạc công madolin. Ông cũng có thành lập ban nhạc chuyên tập dợt chung với nhau, và chơi nhạc miễn phí cho các đám cưới. Ông có mở 1 phòng trà riêng ở Thị Nghè, hằng đêm ông thường chơi nhạc ở đó. Vào thập niên 1960 ông được xem là người Việt Nam đầu tiên chơi guitar điện. Bút danh Khánh Băng là tên ghép từ 2 người bạn học của ông là Khanh và Băng nhưng ông thêm dấu thành Khánh Băng.
Ban nhạc của Khánh Băng
Ông tập tành viết nhạc từ thời tiểu học nhưng bản thân cũng không nhớ được đâu là sáng tác đầu tay của mình, chỉ nhớ được bản đầu tiên được phát thanh vào năm 1955 là ca khúc “Nụ cuời thơ ngây”. Nhưng ca khúc mà làm nên tên tuổi của ông là bài hát “Vọng ngày xanh”, được viết năm 1956. Bài hát này đã được nhà văn nổi tiếng Francoise Sagan viết lời Pháp vì thế nên ông được hội tác quyền âm nhạc Pháp mời gia nhập.
Ca khúc “Sầu đông” được xem là ca khúc nhạc trẻ đầu tiên ở Việt Nam. Ca khúc này được sáng tác vào năm 1962 và được ông viết thêm lời Pháp “Jonhny Mon Amour”.
Ca khúc “Sầu đông” được sáng tác trong lần về thăm quê ở Vũng Tàu. Khi ấy đúng vào buổi chiều đầu đông, ông có ghé thăm một người yêu cũ, nhưng hay tin cô ấy đã thành gia lập thất và có con ẵm bồng. Tâm trạng buồn bã và hụt hẫng là chất xúc tác ông viết nên tác phẩm này.
Chiều nay gió đông về dừng chân trên bến xưa
Đời trai gió sương về thăm cố hương
Tìm bao nhớ thương mà sao phố phường vắng
Tình sầu lạnh buốt đêm trường.
Rồi ngày mai sẽ ra đi phương trời
Biết đâu trên đường vạn nẻo từ ly
Biết đâu cuộc đời ngày mai đổi thay
Mà tôi vẫn còn tiếc nhớ phút giây ban đầu…
Trong chiều đông gió lạnh khi bước chân phong trần dừng nơi bến xưa để thăm lại “cố hương” bao năm xa cách. Bao thương nhớ lại tràn về khi chân bước qua từng con phố vắng nhưng rất đỗi quen thuộc. Bao nhiêu năm buôn ba nơi xứ người, dẫu đường xa vạn dặm ngăn cách cuộc tình này, dẫu cuộc đời ngày sau có thay đổi ra sao thì trong lòng chàng trai ấy vẫn luôn mang niềm nhớ, tiếc thương cho mối duyên đầu.
Ngại ngùng bước chân buồn, em đã sang ngang rồi
Đành thôi nhớ mong, gởi theo gió đông
Tình yêu giá băng về nơi cuối trời nhớ
Sầu đông còn đến bao giờ…
Bước chân chợt ngại ngùng khi gặp em, giờ đây đã có một gia đình yên ấm, biết nói gì đây ngoài những lời thăm hỏi rất đỗi bình thường. Cũng chẳng dám quan tâm nhiều hơn nữa vì sợ chồng em sẽ hiểu lầm. Đành mang tất cả những nỗi nhớ mong sau những tháng ngày xa cách gởi hết vào “gió đông” cuốn về nơi cuối trời. Tình yêu này sẽ mãi chỉ là kỉ niệm đẹp trong lòng hai đứa.
Với điệu twist sôi động đã làm cho “Sầu Đông” trở nên nổi tiếng và được nhiều giới trẻ thời bấy giờ yêu thích.
Phù Sa
17/12/2020